Aquariumpagina's van Charles Buddendorf

50 liter nano rif

Zeewater aquarium in 60 x 30 x 30 cm

Zeewater aquaria zien er altijd heel mooi uit, met prachtig gekleurde vissen, anemonen, kokerwormen en dergelijke. Het houden van een dergelijk aquarium wordt altijd gezien als bijzonder moeilijk en vooral kostbaar. Na 30 jaar zoetwater aquaria houden wilde ik het toch eens proberen. Vooral na het lezen over "nano reefs" of in het Nederlands nano riffen. Kleine aquaria met slechts enkele tientallen liters inhoud, waarin een stukje rif wordt nagebouwd. De foto's zien er meestal fantastisch uit. Echter door het geringe volume is een dergelijk bakje vrij instabiel. De kosten zijn daarentegen geringer (maar toch nog vele malen hoger dan die voor een zoetwaterbak...).

Op deze pagina is mijn poging om een dergelijke nano rif te maken te volgen. Wat ik wanneer gedaan heb, de effecten, de kosten, foto's en de successen maar zeker ook de mislukkingen. Veel leesplezier!

Beschrijving nano rif

Afmetingen: 60 x 30 x 30 cm (50 liter/ 14 gallon) € 49,95
Licht: 1 TL Blue Sky 15 Watt, 12 uur aan/uit € 14,95
Verwarming: 50 Watt (24 - 25°C) Zat bij aquarium
Filter: Aqua Medic Biostar Flotor, 2000 l/h, eiwitafschuimer en mattenfilter € 121,-
Levend steen: 10 kilo, Caribisch € 14,-/kg
Rel. dichtheid: 1,022 bij 25°C (33 g zout/l) zeezout: € 15,50/4 kg
Bodem: koraalgrind € 5,95
Vissen: 2 vuurkooltjes 2 x € 27,00
Lagere dieren: rode symbiose-anemoon € 79,00

Dag 1 (22 december 2003)
Na heel veel gelezen te hebben in boeken en op het internet over zeewater aquaria, gestart met een eigen zeewater aquarium! Zeezout (Sera), Aqua Medic filter (Biostar Flotor) en TL buis van 15 Watt gekocht. Water aangemaakt tot ongeveer de bak half vol was omdat er nog stenen in moesten. Zoutgehalte gemaakt op 1,022. Filter op zijkant van de bak gemaakt. De uitstroom gaat dan door de hele lengte van de bak. Bovendien lijkt me dat de korte kant het gewicht het het filter beter kan dragen (doorbuigen 4 mm glas).

Dag 2 (23 december 2003)
5 Kilo levend steen, afkomstig uit het Caribisch gebied, gekocht. Vervoerd in een grote tempexdoos om de stenen niet teveel te laten afkoelen. Bak ziet er nog erg kaal uit zo met alleen maar 4 stenen op het glas. Maar goed de bacteriën in de levende stenen kunnen beginnen met hun zuiverende en stabiliserende werking.

Dag 6 (27 december 2003)
5 Kilo stenen toch wat weinig. Terug gegaan naar Seahorse in Arnhem (o.a. omdat ze op "3e Kerstdag" 10% korting geven op veel producten :-) ). 5 Kilo extra gekocht. Daarnaast alvast een zak koraalgrind gekocht. Mocht dat nog niet in de bak doen omdat er nog rotzooi uit de levende stenen kan komen die dan niet meer afgezogen kan worden. Als het in de bak kan dan adviseerde men om maar een laag van 1 cm dik aan te brengen.

Nano rif na 6 dagen
Klik op de foto voor een vergroting.

Dag 7 (28 december 2003)
Twee van de gestapelde levende stenen zijn van hun plaats getrild. De fraaie konstruktie aan de linkerkant van de bak is ingestort. Deze keer weer opnieuw gemaakt. Dit keer hopelijk stabieler. Moeilijk om een stabiele konstruktie te maken, rekening te houden met doorkijkjes, 1/3e regel en er ook nog voor te zorgen dat de mooiste kant van de stenen zichtbaar zijn.

Het ompakken van stenen heeft waarschijnlijk het leven gekost van enkele poliepen en andere wezentjes. Aan de andere kant zijn de stenen weer schoon gespoeld door het uit het water halen en er weer in stoppen. Water is wel troebel geworden. Er ontstond voor het eerst schuim in de beker van de eiwitafschuimer. Niet veel en er liep nauwelijk iets over de rand. Aan het einde van de dag was het water echter weer kraakhelder.

Nano rif na 7 dagen
Klik op de foto voor een vergroting.

Dag 9 (30 december 2003)
Niets bijzonders te melden. Gewoon wat foto's gemaakt.

Steenkoraal Algen

Klik op de foto's voor een vergroting.

Dag 12 (2 januari 2004)
Er komen meer en meer algen op de stenen maar ook op het glas. Als het een zoetwaterbak zou zijn zou ik denken dat het draadalg is. Deze draadjes lijken echter vertakt. De stenen krijgen langzamerhand een groene gloed.

Ook iets wat lijkt op een naaktslak ontdekt. Het heeft een opening, heb het namelijk ook één keer gesloten gezien, en aders. Zie ook de kleine foto rechts. Klik op de foto's voor een vergroting.

Algen op steen Algen op glas Naaktslak?

Klik op de foto's voor een vergroting.

Dag 13 (3 januari 2004)
Vandaag naar Ruud Sijmons geweest. Prachtig zeewaterbak met 350 liter water. We werden heel gastvrij ontvangen. Weer veel dingen bijgeleerd van Ruud en zijn vrouw Marjan, die ook actief bezig is met hun bak. Ook hier weer de tip om echt elke week 10% water te verversen. Nog twee buizen gekregen. Heel vriendelijk.

Verder boekentip van Ruud: "Reef secrets" van Alf, Svein Nilsen en Fossa. Daarnaast advies om eens te gaan neuzen op het zeewaterforum. Heb ik gedaan, voorzichtig een vraag gesteld en zowaar meteen een paar adviezen gekregen. Kijken dus als je er nog niet bent geweest!

Dag 14 (4 januari 2004)
5 Liter zeewater aangemaakt (5 l lauwwarm water, 165 g Sera zeezout en paar uur doorlucht) om water te verversen.

Waterwaarden gemeten.

Nitriet (NO2-): < 0,3 mg/l
Nitraat (NO3-): 0 mg/l
Fosfaat (PO43-): 0,5 mg/l
KH: 11° dH
Soortelijk gewicht: 1,023 mg/l


Dag 18 (8 januari 2004)
Opkomst van bruine algen. Groenige draadalgjes en bruine algen komen naast elkaar voor.

Bruine algen Bruine algen Bruine algen Nano rif na 18 dagen

Klik op de foto's voor een vergroting.

Dag 23 (13 januari 2004)
Naar Ruud en Marjan Sijmons om 10 liter water uit hun bak op te halen als "entwater". Als bonus kreeg ik een steen mee met daarop een prachtige korstanemoon. Dicht zijn het blauw-grijze bolletjes maar open is het een veldje met prachtige "bloemetjes". In de krans lijkt ook een bandje fluoriserend oranje te zitten. Enfin, bekijk de foto's hieronder.

Daarnaast ook een Kenia-boompje (Capnella) gekregen. Die leek het niet zo naar z'n zin te hebben want het bleef een slap geheel. Ruud gebeld maar dat zou wel weer goed komen. En inderdaad langzamerhand eerst het "stammetje" dikker waardoor het boompje zich begon op te richten. Aan het eind van de avond, in het donker is het weer een slap geheel geworden. Wondere wereld zo'n nano rif!

Korstanemoon van Ruud en Marjan Detail korstanemoon Kenia boompje (Capnella)

Klik op de foto's voor een vergroting.

Dag 24 (14 januari 2004)
Gisteren viel me op dat er mogelijke fluoriserende bandjes in de kransen van de korstanemonen zitten. Ik heb daarom een oude black light TL (langgolvig UV) boven de bak gehangen en de normale TL uit gedaan. Ongelofelijk wat ik toen zag. Niet alleen lichtten die oranje bandjes op maar ook het hartje van elke "bloem" is geel!

Met wat pijn en moeite foto's gemaakt. Was lastig want het UV gaf een alles overheersende blauwe gloed dat overal zat, leek het wel. Ook was er nauwelijks genoeg licht voor de camera. Vandaar dat ik moest flink corrigeren met de witbalans en een sluitertijd moest gebruiken van 4 tot 8 seconden! Maar het is niet onaardig geworden, al zeg ik het zelf ;-). Later nog maar eens proberen.

Van links naar rechts:
gehele kolonie onder UV, sterk gecorrigeerd voor blauw; onder normaal TL licht; zelfde deel van kolonie maar onder UV.

Zoanthus onder UV licht Detail Zoanthus onder normaal TL licht Zelfde detail Zoanthus maar onder UV licht

Klik op de foto's voor een vergroting.

Dag 28 (18 januari 2004)
5 Liter zeewater aangemaakt (5 l lauwwarm water, 165 g Sera zeezout en paar uur doorlucht) om water te verversen.

Waterwaarden gemeten.

Nitriet (NO2-): < 0,3 mg/l
Nitraat (NO3-): 0 mg/l

Water is schoon genoeg om een laagje koraalgrind aan te brengen. Grind moest wel erg vaak gewassen worden voordat het een beetje helder werd. Het ziet er nu wel veel mooier uit.

Dag 30 (20 januari 2004) Het nano rif doet het prachtig. Het witte koraalgrind staat mooi "tropisch". Het Kenia boompje staat overeind en lijkt te groeien of is een meester in het strekken. Ook zijn alle bruine algen zo goed als verdwenen. Vergelijk de rechter foto maar eens met een foto van hetzelfde stuk steen op dag 18.

Nano rif na 30 dagen Kenia boompje gestrekt Bruine algen zo goed als verdwenen!

Klik op de foto's voor een vergroting.

Dag 34 (24 januari 2004)
Spannende dag, er mag iets nieuws in de bak! Weer naar Seahorse geweest om te vragen wat er nu in de nano rif kan. Voor de mandarijn-pitvis en poetsgarnaal was het volgens hen nog te vroeg. Wel zouden er anemoonvisjes en een anemoon in kunnen. Dus, we zijn met 2 vuurkooltjes (Amphiprion ephippium) en een rode symbiose-anemoon huiswaarts gekeerd.

Als voer Artemia en een zeefje gekocht. Omdat dooiwater van de Artemia's vrij veel fosfaat schijnt te bevatten moeten ze eerst uitgespoeld worden voordat ze in het aquarium worden gedaan.

Gelukkig kwamen we Ruud en Marjan Sijmons tegen bij Seahorse die we uitnodigden voor thee en die geholpen hebben om de vissen en de anemoon over te wennen en vast te zetten op levend steen.

Vuurkooltjes met rode symbiose-anemoon Anemoon naar opzij gekeerd

Klik op de foto's voor een vergroting.

Dag 37 (27 januari 2004)
Vandaag de anemoon een klein stukje rundergehakt gevoerd. Eerst stukje vlees tot bij het "hart" van de anemoon gebracht. Blijkbaar merkte de anemoon dat want meteen kwamen de eerste tentakels naar het stukje vlees toe. Een tentakel die het stukje vlees raakte leek er aan vastgeplakt en liet niet meer los. De erin zwemmende anemoonvisjes konden twee of drie een hapje van het vlees nemen totdat het hele stukje overdekt was met tentakels.

De anemoon leek wel in zichzelf te keren. Na een paar uur was dat weer over en kwamen de tentakels weer naar buiten. In de "voet" van de anemoon kon je het stukje vlees zien zitten! Onveranderd!

Dag 38 (28 januari 2004)
Het stukje rundergehakt dat ik gisteren de anemoon heb gevoerd ligt vandaag, wit verkleurd, naast de anemoon ingeklemd tussen twee stenen! Blijkbaar uitgebraakt, of hoe zal dat heten bij anemonen :-)?

Met een lange pincet geprobeerd dat stukje vlees uit het water te halen, om rotting te voorkomen. Dat ging heel slecht. Uiteindelijk heb ik maar ongeveer de helft van het brokje uit het water kunnen vissen. En dat stonk afschuwelijk! Niet intens maar wel misselijk makend. Omdat het klontje uit elkaar viel, viel de andere helft terug in het water. Zelfs de anemoonvisjes lustten de in het water warrelende, door de anemoon voorverteerde, stukjes vlees niet meer. En geef ze eens ongelijk...

Op het grind en op sommige plaatsen op het glas lijkt toch weer wat bruine alg terug te komen. Veroorzaakt door de twee nieuwe visjes en de anemoon?

Dag 44 (3 februari 2004)
Na de voorzichtige kennismaking met de wondere wereld van de tropische zeewateren (nano rif), besloten om ook groter zeewater te gaan houden. Ik heb via het zeewaterforum een bak van 180 x 80 x 50 cm gekocht!

Dag 46 (5 februari 2004)
De rode symbiose-anemoon blijft nu toch wel erg lang dicht. Nu is het helemaal erg. Al sinds een week is ie bol en zie je alleen wat tentakels. Dan weer een beetje open met enkele tentakels die een uitgedroogde indruk geven. Ziet er niet best uit, vind ikzelf. Begon toen ik een klein beetje rundergehakt had gevoerd. Daar is misschien "misselijk" van geworden want de dag erna lag het gehakt, wit en voorverteerd (jak!) naast de anemoon. Sinds die is ie niet meer in z'n volle pracht te zien geweest. Wat is hier aan de hand en komt het weer goed?

Vraag op het zeewaterforum gezet. Antwoord: Rundergehakt is FOUT! Beter zou kleine stukjes mossel of spiering zijn geweest. Zou ook aan waterkwaliteit kunnen liggen. Er blijken namelijk ook anemonen te zijn die bijzonder hoge eisen aan de waterkwaliteit stellen. De Caribische lucifer) anemonen worden als voorbeeld genoemd. Verder zou te weinig licht ook een oorzaak kunnen zijn.

Dag 48 (7 februari 2004)
Mogelijk is er meer aan de hand. Gisteren is de kleinste van mijn vuurkooltjes overleden. De andere is op sterven na dood... Geen idee of dit normaal is maar ik zag ook de zeester een tijdje aan het oppervlak hangen (lucht happen?). Gisteren heb ik daarom een luchtpompje op het bakje gezet (nu weer uitgezet want eiwitafschuimer deed het niet meer (volgens Sassenaer van het forum komt dit omdat ze elkaar tegen werken zodat er maar een werkt), er een extra lamp (was 15 W, nu dus 30 W samen) boven gehangen. Vandaag nog een oude Eheim potfilter met schoongespoelde aktieve kool er op gezet (tip van Minireef). Nitriet was echter nog steeds niet meetbaar. Meer kan ik nu ook niet meer doen.

Water ga ik nu op de manier van forum-Paul (en vele vele anderen neem ik aan) doen: 24 uur van te voren aanmaken, beluchten en op temperatuur houden.

Het is een harde les en nog steeds weet ik niet precies wat de reden is geweest van dit drama (ik ga er vanuit dat ook de anemoon het niet zal overleven). Hopelijk redden de poliepen, de zeester en het leven op en in de stenen het. Extra lamp, zorgvuldiger waterverversen en nog meer geduld moeten de omstandigheden optimaler maken.

"Falen is niet het vallen maar het niet meer opstaan" heb ik ergens gelezen!

Dag 52 (11 februari 2004)
Beide anemoonvisjes zijn overleden.

Anemoon maakte zich gisterochtend, vlak na het aangaan van de verlichting, los van z'n plek en "schoof" in een kwartiertje naar de achterkant van de steen. Als een anemoon én licht én stroming nodig heeft was dat wel de laatste plek om uit te zoeken maar goed. 's Avond was er op de plek van de anemoon alleen wat blubberzooi te vinden. Niets leek meer op de anemoon. Eiwitafschuimer begin flink te werken.

Vandaag was de blubberzooi inees weg en zag je weer de voet van de anemoon achter de steen zitten. De wens is de vader van de gedachte zeggen ze wel eens. Steen weggehaald maar het was puinhoop. Het was niet meer dan prut. Meteen maar afgezogen (stinken!!).

Overal ontstaan bruine, rode en groene algen.

De mensen van het zeewaterforum hebben gelijk: een goede voorbereiding is het halve werk. Is een nanorif goedkoop? Ja, zeker veel goedkoper dan die nieuwe bak van mij inrichten maar heel eerlijk doet de dood van die twee visjes en de fraaie anemoon waar ik zo veel plezier aan heb beleefd me veeeeel meer pijn :(.

Dat de bak er niet klaar voor was? Betwijfel ik, waterwaarden waren ok. Zelf denk ik dat het gehakt de hoofdoorzaakt van een reeks rampzalige gebeurtenissen was (anemoon niet voldoende geacclimatiseerd, gehakt is verkeerd voer, irritatie door anemoonvisjes daarna enz. enz.) maar ook te weinig licht en te vers zeewater.

Maar ik ga gewoon door hoor, wel mét de kennis die ik heb opgedaan op het zeewaterforum én met de hulp van de forum-leden natuurlijk!

Afloop
Na het overlijden van de visjes en de anemoon, een paar dagen gefilterd over kool. De grote bak draait goed in. Na verloop van tijd heb ik toch maar alles uit de nano gehaald en overgezet in de grote bak. Meer water, stabieler, meer licht enz.

Door dit nanorif heb ik kennis gemaakt met de zeewateraquaristiek. Het was niet de beste stap besef ik achteraf. Kleiner betekent hier ook moeilijker. En nee, jarenlange ervaring met zoetwater geeft geen garantie dat werken met zeewater ook foutloos zal zijn! Daarvoor zijn er gewoonweg te veel verschillen.

Geduld, heel veel geduld, veel lezen en veel vragen stellen zouden mij voor (enkele) rampen hebben behoed. Geinteresseerd geraakt in zoutwater? Ga kijken op het zeewaterforum! Scheelt veel geld, tijd maar vooral veel dierenleed. Maar laat je hierdoor niet afschrikken: het is allemaal dubbel en dwars waard! Wat een boeiende hobby!!

naar boven

Samenvatting
Na verschillende zoetwater- aquaria te hebben opgezet en onderhouden, de overstap gemaakt naar zoutwater. Op deze pagina lees je de successen maar vooral ook de mislukkingen. Ter leeringh ende vermaeck...
Anemoon
Zeewater Forum

Dichte anemoon

Home | Algemene Voorwaarden | Contact | ©1999 - Charles Buddendorf